Szkło wulkaniczne sprzed 120 milionów lat znalezione w próbkach z chińskiej misji Chang'e 5
Odkrycie ma ważne implikacje dla zrozumienia historii aktywności wulkanicznej na Księżycu
Naukowcy z Instytutu Geologii i Geofizyki Chińskiej Akademii Nauk (IGGCAS), pod kierownictwem profesora Li Qiuli, odkryli trzy szklane koraliki wulkaniczne w próbkach gleby księżycowej zebranych przez misję Chang'e-5. Analiza tych koralików wykazała, że powstały one 123±15 milionów lat temu, co jest najmłodszym wiekiem wulkanizmu na Księżycu, potwierdzonym dotychczas przez datowanie radioizotopowe.
Odkrycie to ma ważne implikacje dla zrozumienia historii aktywności wulkanicznej na Księżycu. Wcześniej sądzono, że księżycowy wulkanizm ustał ponad 2,9–2,8 miliarda lat temu, ale analiza próbek zwróconych przez misje Apollo i Luna wykazała, że aktywność wulkaniczna trwała aż do 2 miliardów lat temu. Jednak obserwacje teledetekcyjne wykazały potencjalnie młodszy wulkanizm w późnej erze Kopernika (<0,8 miliarda lat) na Księżycu, ale żadna z tych obserwacji nie podała dokładnej daty potencjalnego wulkanizmu.
Szkła powstałe w wyniku aktywności wulkanicznej mają naturalny skład izotopów siarki, który różni się od składu siarki w szkłach powstałych w wyniku uderzeń meteorytów. W tym przypadku wartości Δ34S trzech kulek szkła wulkanicznego różniły się od wartości kulek szkła udarowego, co pozwoliło naukowcom na odróżnienie szkieł wulkanicznych od szkieł uderzeniowych i potwierdzenie wulkanicznego pochodzenia próbek.
Datowanie uranowo-ołowiowe trzech kulek ze szkła wulkanicznego wykazało, że powstały one 123 ± 15 milionów lat temu. Odkrycie to dostarcza ostatecznych dowodów na wulkanizm na 120-letnim Księżycu. Obecność tak młodego wulkanizmu księżycowego oznacza, że małe ciała niebieskie, takie jak Księżyc, mogą zatrzymać wystarczającą ilość ciepła, aby utrzymać aktywność wewnętrzną aż do bardzo późnego etapu.
Wyniki te dostarczają dodatkowych ograniczeń dla modeli geofizycznych historii termicznej głębokiego wnętrza Księżyca.
Według profesora Li Qiuli: „To odkrycie ma ważne implikacje dla zrozumienia historii aktywności wulkanicznej na Księżycu i zapewnia nowy wgląd w historię geologiczną Księżyca”. Profesor He Yuyang dodał, że „to badanie pokazuje potencjał wykorzystania datowania radioizotopowego do badania historii wulkanizmu na Księżycu”.
Odkrycie ma również ważne implikacje dla przyszłych misji na Księżyc, ponieważ może pomóc w lepszym zrozumieniu historii geologicznej Księżyca i potencjalnych zasobów, które można znaleźć na jego powierzchni.